دانلود فول آلبوم استاد شجریان

درود بر شما دوستان عزیز وگرامی



برخی از دوستان آهنگ های استاد رو برای دانلود می خواستن
دوستان عزیزی که فول آلبوم استاد شجریان رو برای دانلود میخوان به آدرسی که پائین قید میکنم مراجعه کنن . البته هنوز تکمیل نشده ولی در حال حاضر حدودا 40 آلبوم برای دانلود آماده شده وبه زودی کامل میشه.




http://www.4shared.com/dir/7186728/3e5f2f80/Ostad_Mohammad_Reza_Shajarian.html

گفت‌وگو با همایون شجریان/ از شکست نمی‌ترسم

هر چقدر هم بگوییم میراث‌دار پدرش است و نام بزرگی بر سجلش حک شده، باز هم خودش حرف‌هایی دارد که از این قضایا جدایش ‌می‌کند. بی‌محابا و متنوع کار می‌کند و در لایه‌لایه‌ی کارهایش دغدغه‌ای جا می‌گذارد. از انتقاد نمی‌ترسد و گاهی‌ وقت‌ها هم آنها را می‌پذیرد. خیلی طاقچه‌بالا نمی‌گذارد و سعی می‌کند سابقه‌ی کاری‌اش متنوع‌ باشد تا پرطمطراق. هنگام گفت‌وگو هم هر چند شوخی می‌کند؛ ولی مراقب است که نه حرفی بزند که از موضع بالا باشد، نه چیزی بگوید که مرتبه‌ی سخنش را نازل کند. خلاصه این که آوازه‌خوان محبوب نسل ما هم از طایفه‌ی «شجریان» بیرون آمده و اغراق نیست اگر بگوییم که بخشی از این طرفداران خیلی هم پدرش را نمی‌شناسند!

قبل از اینکه اولین کنسرت را اجرا کنید، سه یا چهار آلبوم منتشر کرده بودید؛ ولی فعالیت‌های همایون شجریان به‌صورت مستقل از گروه «دستان» در سال ۸۷ شروع شد که البته قبل از آن هم در زمستان ۸۶ در خارج از کشور برنامه داشتید. استقبال از کنسرت همایون شجریان خیلی فراتر از حد انتظار بود؛ چرا؟ موسیقی سنتی ما مشخصاتی دارد که بخش عظیمی از جوانان ما با آن ارتباط برقرار نمی‌کنند؛ مگر افراد خاص. اصولاً جنس موسیقی سنتی به‌گونه‌ای نیست که افرادی که در آن فعالیت می‌کنند، محبوبیتی هم‌ردیف با موسیقی‌کاران پاپ یا ورزشکاران یا بازیگران سینما به‌دست بیاورند. می‌خواهم بدانم خودت چه استدلالی از این استقبال نسل جوان داری؟

بخشی از این استقبال، چه از کنسرت من و چه از کنسرت دیگران، به نوع کار و موسیقی‌های ارائه‌شده برمی‌گردد. درست است که کار من در ژانر سنتی و در پوشه‌ی موسیقی کلاسیک و اصیل ایرانی قرار گرفته؛ ولی از زبان یک هم‌نسل و از زبان کسی است که در این جامعه زندگی می‌کند و شادی‌ها، غم‌ها، مشکلات و مسائلش همگن و هماهنگ با نسل امروز است. موسیقی‌ای که بر اساس این اصالت‌ها ارائه می‌شود، حرفی را بیان می‌کند که به دل آن جوان و به دل کسی که مخاطب شما قرار گرفته می‌نشیند. اما علت آنکه کار من در سال ۸۷ با استقبال روبه‌رو شد، بخشی از آن به‌خاطر گروه دستان است که برای مخاطبان شناخته‌شده بودند. بخش دیگرش هم به چند آلبومی برمی‌گردد که تا پیش از آن کنسرت ارائه شده بود و این فرصت را به مخاطب می‌داد تا با کارها و اندیشه‌ی من آشنا شود تا بتواند در شهریور ۸۷ حق انتخاب حضور یا عدم حضور در کنسرت را داشته باشد. تأثیر کارها و اقبال از آن باعث شد تا بدانند برای چه کاری به سالن می‌آیند. از آن به بعد هم مخاطبان هیچ‌وقت من را در سایت‌های مختلف، روزنامه‌ها و جامعه رها نکردند و همیشه پیگیر بودند و اظهار لطف داشتند. بعضی مواقع انتظارات بجا داشتند یا توقعاتی داشتند که بجا نبود و از یک برداشت غلطی پیش آمده بود که البته همه‌ی اینها برای من جذاب و غنیمت است.

کارهایی که تا قبل از سال ۸۷ ارائه داده بودید با کنسرت به‌همراه گروه دستان کاملاً متفاوت بود. قبل از آن با ارکستر زهی کار می‌کردی. کارها شبیه آثار «گل‌ها» بود؛ یک‌دفعه سال ۸۷ با یک ارکستر سنتی کوچک کار را شروع کردی.

صحبت‌های شما تا حدی درست است. البته تا پیش از کنسرت با گروه دستان سعی کرده بودم کارهایی با فرم‌های مختلفی ارائه شود. برای مثال یکی از آلبوم‌ها، موسیقی‌ای به‌سبک دوره‌ی قاجاریه بود و پس از آن آلبومی را با آقای اردشیر کامکار کار کردم که بعضی از کامکارها هم در آن شرکت داشتند که سبک و سیاق خاص خودش را داشت. موسیقی دیگری با همان کیفیت و شکل که شما گفتید هم بود که در آلبوم «نسیم وصل» منتشر شد. پس از آن کار با علی قمصری بود و سپس کار دستان.

در واقع می‌خواهم بگویم کارهایی که از همایون شجریان تا کنون دیدیم در دو فصل بود؛ اول کارهای تا تابستان ۸۷ و بعد از آن فصل دوم فعالیت‌ها و حضور همایون شجریان گسترده‌تر شد...

من فکر می‌کنم که بخشی از آن مربوط به سلیقه و پیگیری مخاطبان نسل امروز از این موسیقی است؛ نه فقط از من، از هم‌نسل‌های خودشان و حتی از پیشکسوتانی که این کار را خوب ارائه داده‌اند و در ذهنشان نشسته است. بخش دیگرش هم به حرفی که زده شده مربوط است؛ حرف دلشان و حرفی که زبان لحظه به لحظه‌ی آنها بوده و توانستند درکش کنند و فهمیدند این حرف دور نیست. این‌ها در شرایطی زندگی نمی‌کنند و همایون شجریان در ۱۸۰ درجه دورتر از آن چیزی که آنها دارند. اگر از عشق گفتیم، اگر از غم و شادی گفتیم، اگر از حصار یا بیداری گفتیم، در شرایط خودش وجود داشته است. اگر زلزله‌ی بم بوده است، از آوار و مصیبت گفتیم؛ این‌ها تأثیر خود را می‌گذارد و در ذهن مخاطب، رزومه‌ی هنرمند می‌شود که چه حرکتی را انجام داده است. شخصیتش را می‌شناسد و می‌داند با چه طرز فکری حرکت می‌کند. آیا هنرش را به هر شرایط و چیزی می‌فروشد یا نه، خودش و هنرش را حفظ می‌کند. مخاطبان این‌ها را حس می‌کنند. نکته‌ی دیگری که خیلی شخصی است در ادامه‌ی کار هنرمند مشخص می‌شود: جامعه می‌تواند قضاوت کند و بفهمد که نهاد و وجودش ارزش شنیدن دارد یا خیر و آن چیزی است که از کارهایش فهمیده می‌شود. در واقع می‌توان گفت شخصیت و کاراکتر هنرمند هم باید مورد قبول مخاطب قرار بگیرد. یک نفر ممکن است از رفتار و کردار من خوشش نیاید و پیرو آن حتی موسیقی را گوش نکند. من همیشه سعی می‌کنم پشت صحنه و روی صحنه‌ام با هم تفاوت زیادی نداشته باشد. به‌هر حال هر کس وقتی در چهاردیواری خانه‌ی خود راحت‌تر است، باید در اجتماع چیزهایی را رعایت کند؛ ولی تفاوت بنیادی که شخصیت شما زیر و رو شود، خیر. سعی کردم در کارم این صداقت را رعایت کنم. این جور بودن و این جور کار کردن به‌تنهایی کافی نیست. آدم باید نگاه کند که آیا خودش هم این ویژگی را دارد یا خیر. اینکه شما بدانید اگر من این حرف را بزنم، این شعر را بخوانم و این کار را انجام بدهم، مورد توجه قرار می‌گیرم و معروف می‌شوم؛ این حساب و کتاب‌ها در هنر جایگاهی ندارد. از کوزه همان برون تراود که در اوست؛ و الّا وسط راه به‌قول مکانیک‌ها موتور می‌سوزانیم. در شرایطی خارج از این، مخاطب دچار دوگانگی می‌شود. بنابراین رعایت این نکته از ابتدا باعث می‌شود که محبوبیت شما تصاعدی بالا برود. هر هنرمندی لذت می‌برد که محبوب باشد.

در صحبت‌هایتان به نسلی که خود به آن تعلق دارید و هنر خود را برخاسته از آن می‌دانید، اشاره کردید. برداشت و تعریف شما از مختصات این نسل چیست؟

در کتابی خواندم نسل امروز، هیچ‌وقت نسل گذشته را قبول ندارد؛ اما نمی‌داند که آفتابی که امروز تابیده همان آفتابی‌ست که هزار سال پیش هم تابیده است. بنابراین یک‌سری از تجربه‌های زندگی همیشه یکسان است. نسل امروز نسل بسیار فرهیخته‌ای است، شعور و تحلیل بسیار بالایی از مسائل اجتماعی‌اش دارد و تجربیاتی را پشت سر داشته و شرایطی را گذرانده که او را بسیار بالغ کرده است. اگر یک متولد سال ۵۴ مثل من تا سن ۲۰سالگی به درجه‌ای از رشد اجتماعی می‌رسید، الآن جوانان متولد ۷۰ در سن ۱۸ سالگی در آن مرحله به‌سر می‌برند. حتی دیدگاه این نسل نسبت به موسیقی، سینما و نقاشی باعث شده تا نسل جالبی رقم بخورد. البته نواقصی هم هست که زاییده‌ی شرایط است؛ بعضی فشارها، سردرگمی نسبت به فرهنگ و سنت‌هایمان و... . بخشی از آن به‌خاطر دنیای تکنولوژی امروز است که ارتباط را بسیار راحت و سهل کرده است. این امر سرعت آگاهی نسل امروز را بالا می‌برد. راجع به موسیقی که به کار خود من هم مربوط می‌شود باید بگویم که نسل امروز نسل تشنه‌ای برای موسیقی است. نسلی است که قدر موسیقی اصیل را می‌داند.

شما در موسیقی‌ای که ارائه می‌کنید، برای نسل امروز کار می‌کنی یا به‌عبارت بهتر آیا معتقدی که موسیقی شما بازتابی است از دغدغه‌های نسل امروز؟

دقیقاً بازتاب است. من فکر نمی‌کنم که چه بسازم که یک‌نفر که فلان موسیقی را دوست دارد، بیاید موسیقی مرا گوش کند. به چنین چیزی هیچ‌وقت فکر نمی‌کنم. طبیعتاً سعی می‌کنم آن چیزی که از جامعه در من رسوخ می‌کند، با چشمم می‌بینم، با گوشم می‌شنوم، لمس می‌کنم یا خودم درگیر آن هستم را از طریق رسانه‌ی موسیقی بازتاب دهم. یک‌جا تسکین است، یک‌جا پیامی دارد، یک‌جا هم‌دردی است. برای همین هم ترجیح می‌دهم با ارکستر یا گروهی کار کنم که از هم‌نسل‌های خود من است. آن‌ها هم حرفی برای گفتن دارند که حرف‌های امروز ماست. طبیعتاً آن‌ها در این قضیه از من نوترند. فکر می‌کنم ارزش هنر و هنرمند هم همین است که در جامعه‌اش زندگی کند یا دست‌کم به جامعه‌اش وصل باشد و بتواند برای زادگاه و مردمش همیشه کار هنری بکند. در این میان آدم‌های دیگری هم هستند که جور دیگری فکر می‌کنند و کار دیگری می‌سازند. آن هم در جای خودش ارزش و کاربرد دارد؛ ولی انتخاب من همان تجربه‌ای است که پدرم در کار هنری‌اش داشته است: هنرمند و هنر باید بازتابی از اجتماع باشد.

کدام‌یک از کارهایتان را نزدیک‌تر به این ایده‌ی ذهنی می‌بینید؟

در تمام کارهایم سعی کردم چیزی از این هدف در آن باشد. اگر در تصنیف نبوده، در انتخاب آواز قرار دادم. کارهایی که با آقای قمصری داشتم، مخصوصاً کار «آب، نان، آواز» که اخیراً ارائه شده بیشتر از کارهای دیگر این هدف در آن دیده شده است. یک بخشی از آن به دیدگاه‌های شخصی خودم برمی‌گردد که دلم می‌خواست آن‌ها را بازگو کنم، بخشی از آن به بازتاب از اجتماع برمی‌گردد. در این کار بخش‌هایی هست که فکر کردیم ممکن است جذابیت داشته باشد، مثل چهارمضراب یا یک قطعه‌ای که بسیار هیجان دارد و شعرش هم لازم است گفته شود. تصانیفی بود که برای امروز مجوز نگرفت و متأسفانه حذف شد. آب، نان، آواز یکی از آنهاست. البته در کارهای دیگرم هم هست که در زمان خودش حرف برای گفتن داشته است و می‌توانسته از سمت مخاطب درک شود.

آب، نان، آواز نزدیک به یک سال است که آماده است و با آقای قمصری روی آن کار می‌کردید. یادم می‌آید در ملاقات‌های پیش از این گفت‌وگو خیلی هیجان‌زده از این کار حرف می‌زدید، انگار این کار برایت ویژگی خاصی داشت. وقتی هم که کار را می‌شنوی، کاملاً مشخص است که یک استقلال فکری و سلیقه‌ی موسیقایی مختص خودت در کار حضور دارد. کار جسور است. قصه‌ی آب، نان، آواز چگونه از کار درآمد؟

در آب، نان، آواز شش ماه درگیر دریافت مجوز بودیم و درگیر تکمیل گروه ارکستر آن. همین‌ها پروژه را طولانی کرد. البته بهتر است قبل از آن بگویم که یک کاری با مزدا انصاری دارم که تنظیم مجددی از تصانیف محبوب بین مردم است که آهنگسازها و خواننده‌های خوش‌سلیقه در گذشته آن‌ها را خوانده‌اند. ما این آهنگ‌ها را بازخوانی کرده‌ایم؛ الآن که ما از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنیم تا خودمان را مطرح کنیم، بهتر است نامی از آن‌ها هم بیاید. منظورم از طرح این مسئله این بود که به‌جز آب، نان، آواز، من به کارهای این‌چنینی هم علاقه‌مندم و انجام می‌دهم؛ ولی واقعاً آب، نان، آواز کاری بود که حرف امروز ماست. گذشته از اینکه آدم ردیف را بازخوانی کند یا کار عبدالقادر را انجام دهد، احساس می‌کردم که کاری مثل آب، نان، آواز باید انجام شود و جایش در پرونده‌ی کاری من خالی بود. آقای قمصری متولد دهه‌ی ۶۰ است و ویژگی کاری‌اش آن است که بسیار پرشور و پرطراوت است و با ذهنیت و استعدادی که دارد تصاعدی رشد می‌کند. ایشان بهترین فرصت را در اختیار من گذاشت تا این کار انجام شود؛ چرا که موسیقی‌ای که ساخته بود، موسیقی‌ای بود که تمام امکانات، پتانسیل و ارزش‌ها را داشت و فقط باید انتخاب می‌شد. تصانیفی که داشت باید انتخاب می‌شد، آوازها باید انتخاب می‌شد و در نهایت چیدمان را مشخص می‌کردیم. نظرهایم را به آقای قمصری می‌گفتم و با هم هم‌نظر می‌شدیم تا کار را انجام می‌دادیم. از بین موسیقی‌های ایشان، یک‌سری تصنیف و کارهای ارکستری انتخاب شد. من آوازها را انتخاب و طراحی کردم و تلاش کردم که به هدفی که داشتم نزدیک شوم؛ حرف امروز باشد و با ریتم موسیقی امروز هم‌خوانی داشته باشد. البته بعضی‌ها انتقاد کردند که این آوازهای ریتمیک من‌درآوردی شما یعنی چه؟ آوازهای ریتمیک بر قطعاتی گذاشته شد که خاصیت آن را دارد که بر روی آن ریتم گذاشته شود و مثل تصنیف خوانده شود. مثلاً اگر به آواز سلمک یک ریتم شش‌چهارم یا شش‌هشتم بدهی مثل تصنیف می‌شود. امیدوارم که این نوع آواز جای خود را باز کند و دارای یک ارزشی شود. هر چند که هم روحیه‌ی آقای قمصری و هم من به‌گونه‌ای است که با اینکه الآن کار بیرون آمده، باز هم به خود ایراد می‌گیرم که کاش این‌جای کار را این‌گونه خوانده بودم یا این جمله را اضافه می‌کردم. به‌هر حال آدم همیشه این ایرادها را به کار خودش می‌گیرد. یکی دو تا تصنیف از این کار حذف شد که تا حدودی رشته‌ی انسجام کار را به هم زد؛ ولی خب اگر قرار بود حذف نکنیم، این کار حالا حالاها منتشر نمی‌شد. اتفاقی که در آب، نان، آواز افتاد که من خیلی آن را دوست داشتم، تصانیف بسیار زیبا و مهمی بود از کارهای علی قمصری که من آن‌ها را انتخاب کردم. یکی «در عاشقی» بود که بافت و ترکیب ملودی، کار بسیار تازه‌ای است. بافت ملودی در تصنیف «می عشق» نیز بسیار تازه و متفاوت است. این دو تصنیف به‌خاطر این ماهیت، تصنیف‌های بسیار ارزشمندی‌اند. از لحاظ کارهایی که با هم انجام دادیم در «نقش خیال» و آب، نان، آواز این دو کار حرف تازه‌ای برای گفتن دارند. از اجرای خودم در تصنیف «در عاشقی» خیلی راضی نیستم و اجرای کنسرت را بیشتر دوست دارم. بعدها درک کردم که برای خواندن این تصنیف باید جسارت و چموشی بیشتری به خرج می‌دادم.

در آب، نان، آواز خیلی راحت با بافت‌ها، ترکیب‌بندی‌ها و ایده‌های متفاوت روبه‌رو می‌شویم. با یک طرح و ایده‌ی متفاوت و شاید ناشناخته روبه‌رو هستیم. واقعاً جسارت داشتید که وارد پروژه شدید. روبه‌رو شدن با یک کار متفاوت برای شما چگونه است و آیا نمی‌ترسی با وجود اسم و رسم و جایگاهی که داری، شکست بخوری؟

نه. من هیچ ترسی از شکست ندارم. نمی‌گویم مطمئنم کارم موفق می‌شود. من سعی کردم مثل یک بازیگر نقش‌های مختلفی را برای کارهایم انتخاب کنم؛ اما بعضی از خواننده‌ها معتقدند که یک خواننده باید مثل مته‌ای که هم میز و هم دیوار را سوراخ می‌کند، عمل کند! با این هم موافق نیستم که از صدا استفاده‌ی ابزاری کنم و بارهای هنری و فرهنگی آن با هم برابر نباشند. انتخاب نقش‌ها و فرم‌های مختلف یکی از انگیزه‌های من و جذابیت کار است. یک آوازی مثل آثار عبدالقادر مراغی خیلی نامعلوم است که ۵۰۰ سال پیش به چه شکلی خوانده می‌شده است. چیزی که سعی می‌کنم در این تجربه‌ها رعایت کنم آن نقشی است که به‌عنوان همایون شجریان در آن حذف می‌کنم. مثلاً اگر کاری از آقای همایون‌پور بخوانم، صددرصد منوچهر همایون‌پور نمی‌شوم؛ چرا که هیچ‌وقت مثل او نخواهم شد. ضمن اینکه مخاطب می‌خواهد همایون شجریان را در اثر ببیند. در تصانیف عبدالقادر سعی کردم حالتی به آن اضافه نکنم و با ساده‌ترین شیوه کار را ارائه کنم؛ ولی با این‌همه باز هم لحن خود من در آن هست. یا در اپرای مولوی شاید اگر نقشی بود که نیاز داشت من صدایم را بسازم، چنین می‌کردم؛ ولی چون در انتخاب فرم شمس، شخصی ثابت‌روحیه را در نظر گرفته بودیم، تغییر در حالت‌ها خیلی کم بود. همیشه قبل از کار تلاش می‌کنم تا ببینم در کارم با چه طرحی جلو بروم بهتر است. ضمن اینکه صدای خود من هم باشد. حالا باز هم اگر در آینده نیاز به طرح جدید باشد، باز هم استقبال می‌کنم؛ ولی به‌شدت معتقدم که نباید یک کاری مضحکه شود. خوشبختانه از انتخاب‌هایم نتیجه‌ی بدی نگرفته‌ام.

نظر استادت درباره‌ی این شاخه آن شاخه پریدن همایون شجریان چیست؟

تا به‌حال که من را منع نکرده است؛ ولی با شناختی که از روحیه‌اش دارم می‌توانم بگویم که اگر الآن در سن و سال من بود این کار را می‌کرد. در درجه‌ی اول هدف پدر این بود که کارهای اصولی و درستی باشد. ارائه‌ی فرم‌های مختلف هم به این شکل امکانش نبود؛ اما شاید دلیلی که ایشان از این امر پرهیز می‌کند این است که نبایست این کار را انجام دهد. پس از هفتاد سال و با توجه به شناخت مردم، این کار درست نیست؛ ولی من را همواره به این کار تشویق می‌کند. ضمن اینکه من همیشه رعایت می‌کنم که پی کارم هست و مصمم. مثل ساختمانی که بگویند فلان مهندس ساخته، خریدار مطمئن می‌شود که شش ریشتر زلزله را تحمل می‌کند. سعی کردم انتخاب‌ها از این بابت همه یکسان باشد و آن چیزهایی که پی ِ کار است را حتماً می‌بینید. شما در کار من نخواهید دید که سازها فالش بزنند و گوش را بیازارند. این‌ها چارچوب‌هایی است که همیشه در کار رعایت می‌شود. کیفیت ارائه‌ی کار همیشه یکی است. همیشه تلاش می‌کنیم از بهترین صدابرداری‌ها استفاده کنیم. در انتخاب شعرها و نوع خواندن سعی می‌کنم یک استاندارد و اصولی را رعایت کنم. فکر می‌کنم انتخاب‌های گوناگون با چنین شرطی موجب شکست نشود. ممکن است مخاطب کمتری داشته باشد. یکی دیگر از کارهایی که همیشه بر آن تأکید می‌کنم لحن است. برای فیلمی از داریوش فرهنگ، تصنیفی از کارهای آقای فردین خلعتبری را خواندم. این کار شاید به‌دور از کارهایی باشد که من ارائه داده‌ام و به ترانه‌های گل‌نراقی نزدیک باشد؛ اما با این‌همه، لحنی که در آنجا استفاده می‌کنم را نمی‌توان زیر سؤال برد.

ببینید یک کار خیلی اصیل را می‌توان با لحن خراب کرد؛ مثلاً یک کاری بود که آقای تجویدی برای ارکستر ملی ساخته بود. در آن زمان دیدم پدرتان برای کار خیلی کلافه است؛ چرا که با لحن کار مشکل داشت. می‌گفت اگر لحن کار کمی تغییر کند، شاید من از خط و هدف آهنگساز جدا شوم. من خیلی از خواننده‌ها را دیدم که با لحن‌شان کار را خراب کردند. گوناگونی لحن در آواز ایرانی تقریباً از زمان صفویه و قاجار از بین رفت. همه‌ی خواننده‌ها به‌خاطر این‌که در دربار و برای درباری‌ها می‌خواندند، لحنی عاشقانه و ثناگونه داشته‌اند و بقیه‌ی الحان از موسیقی ما فراموش شد و همین هم باعث شد خیلی‌ها احساس کنند که موسیقی سنتی، موسیقی غم‌انگیزی است. لحن حماسی در موسیقی ما از بین رفت. جالب این‌جاست که در اپراهایی که بهزاد عبدی و بهروز غریب‌پور کار کرده‌اند که در آخری ِ آن هم، شما حضور داشتید، به‌نوعی بازگرداندن لحن به آواز ایرانی بود؛ آن هم لحن دراماتیک. شما با آوازتان یک نوع اپرای ایرانی برگزار می‌کنید. شما بازیگر که نیستید، میمیک صورت ندارید، حرکت دست و بدن ندارید و به‌نوعی عروسک‌وار ایستاده‌اید. می‌خواهم درباره‌ی همین دراماتیزه کردن لحن‌ها صحبت کنید.

البته در اپرای مولوی، این هدفِ کار بود که لحن اثر ایرانی باشد.

منظورم کشف الحان مختلف موسیقی از لابه‌لای ابیاتی است که دراماتورژی شده است. در این پروسه، سنتز الحان برای تو در اپرای مولوی چگونه بود؟

در آن کار با لحن‌ها و شخصیت‌های مختلفی روبه‌رو می‌شویم که بخشی به انتخاب کارگردان برمی‌گردد و بخشی به انتخاب اثر برمی‌گردد. مثلاً آقای محمد معتمدی که نقش مولوی را خوانده، بازی احساسی بیشتری دارد. لحن خوبی است برای مولوی؛ چرا که او دائم در حال دگرگونی است. من برای شمس، نقطه‌ی مقابل این موضوع را انتخاب کردم. لحن باید خیلی شسته و رُفته باشد. یک‌جاهایی حوصله‌اش از مولوی سر می‌رود و تشر می‌زند. در صورتی‌که اگر لازم بود، می‌شد یک‌جا بی‌تفاوت یا عصبانی باشد. اما آن لحنی که من از آن صحبت می‌کردم دور از این است. لحنی است که به‌عنوان مُهر در کار دیده می‌شود. فرض کنید می‌خواهید یک موسیقی حماسی بخوانید، خب لحن‌تان را حماسی می‌کنید. اما من سعی می‌کنم آنجا هم از لحن شخصی خودم خارج نشوم. اگر تئاتر یا اپرا باشد، توجیه دارد؛ اما در آواز اگر بخواهم وارد لحن حماسی شوم، احساس می‌کنم که از دهان من مسخره باشد. سعی می‌کنم همیشه این موارد را تعدیل‌شده، شسته‌رُفته و نزدیک به هم انجام دهم و حرکت‌ها خیلی ضعیف و اشاره‌ها کم باشد. شاید زمانی به این نتیجه برسم که باید حرکت‌ها اغراق‌شده باشد.

در اپرای مولوی و کار «سیمرغ»، موسیقی روایی است که هنگام آواز، بازیگری هم می‌کنی. تو تقریباً همزمان با هم درگیر این دو پروژه شدی. می‌خواهم بدانم که در اجرای آواز ایرانی ِ دراماتیزه شده، چه پیش‌زمینه‌هایی لازم است؟

بخشی از آن به نوشتن آهنگساز برمی‌گردد که چه چیزهایی بنویسد. مثلاً در اپرای مولوی یک بخش‌هایی را ما بداهه کار کردیم. اگر آهنگساز درد و دل عاشقانه را در اوج بنویسد، دیگر کاری از دست من برنمی‌آید. مثل اینکه در سینما کسی یک متنی را بنویسد و بگوید باید از این فرد دلجویی کنی؛ ولی با لحن بلند و پرخاشگرانه! این‌ها با هم نمی‌خواند. بنابراین این بخش به آهنگساز برمی‌گردد که مثلاً در پروژه‌ی سیمرغ، حمید متبسم آن را چگونه نوشته باشد. یا حتی چه گوشه‌ای را انتخاب کرده باشد. در پروژه‌ای مثل سیمرغ که روایتی است، بیشتر می‌توانم احساسم را در کار بگذارم، تا بخواهم با لحن چیزی را بیان کنم. احساس غرور در کار هست، لحن محکم‌تر و سرخوش‌تر بگذارم و این‌گونه ارائه دهم. خیلی جای بازی در کارها نمی‌بینم. بخش‌هایی دارد که خود موسیقی آن را رعایت کرده است و من فقط باید با تشدید کردن یا بازی کردن با دهان و صدایی که کاملاً فورته است، یا صدایی که جوهره‌ی صدای آن نمایان است، یا صدایی که ساختگی و نازک‌تر است بیان کنم. یک‌جاهایی هم ممکن است ملودی دست من را ببندد. مثلاً توصیف زیبایی ِ رودابه است که مثلاً جای صدا اجازه نمی‌دهد که من آن‌گونه که می‌خواهم کار را بیان کنم. وقتی صحبت از زیبایی می‌شود، شنونده باید زیبایی را در صدا احساس کند، نه این‌که از یک آدم زمخت و خشنی صدا بیاید.

۱۰ تا ۱۲ جلسه با سیمرغ تمرین کرده‌ای و بقیه‌ی تمرینات هم در حال انجام است. پیش‌بینی‌ات از پروژه‌ی سیمرغ چیست؟ پروژه‌ای است که هیچ چیزی از آن تجربه نشده. ارکستر ۴۰نفره‌ی سازهای ایرانی مشکلات خودش را دارد. پیش‌بینی تو از این کار چیست؟

بخشی که در واقع در دست ما بوده است که بخواهیم را انجام دادیم: یعنی نیروی جوانی که پتانسیل کار دارد، توانایی نواختن دارد، می‌تواند ساز را کوک کند، نوازنده‌ای است که هوشش خوب است، بلد است نت را بخواند، اگر انگشتش فالش برود می‌فهمد. حالا ممکن است که حجم ارکستر بالا برود و یک‌جا انگشتش را فالش بگذارد و نفهمد؛ ولی اگر بشنود، درست می‌گذارد. این بخشی از انتخاب‌های ماست که بتوانیم چنین آدمی را انتخاب کنیم که بتواند پروژه را پیش ببرد و در این پروژه شرکت کند. بخش دیگر به فرصت تمرین برمی‌گردد و امکاناتی که ما برای ارائه‌ی کارمان باید داشته باشیم. از لحاظ تجربه‌ای که می‌شود، چون سازها سنتی و ایرانی‌اند، وقتی کنار هم قرار می‌گیرند، مهار کردن‌شان مشکل است. تجربه‌ای هم که نوازندگان می‌کنند، تجربه‌ی خاصی است و می‌توان گفت از لحاظ حرفه‌ای بودن در کار، بچه‌ها هنوز جای پخته شدن دارند. چرا که یک ارکستر غربی عادت به سه جلسه تمرین و ضبط دارد. ولی بچه‌های ما این فرصت را برای تجربه کردن کمتر دارند. پروژه‌ی سیمرغ از این بابت تجربه‌ی نویی است و حتماً ایراداتی هم خواهد داشت. حتماً دیسیپلین خاصی هم دارد. اگر در ارکستر چهارنفری که با هم ارائه می‌دادند، وسط سکوت یکی ساز می‌زد یا سازش را کوک می‌کرد، این‌جا اجازه ندارد؛ چون اگر چهل نفر بخواهند این کار را بکنند دیگر انرژی نمی‌ماند. هنوز در این جلسات پیش می‌آید که مسائلی از این دست را فراموش می‌کنند و آقای درویشی که رهبر ارکستر هستند باید تذکر بدهند. چرا که گوش خسته می‌شود: «اگر سازت کوک نیست، ولش کن، سکوت محض!» این‌ها همه چیزهایی است که بچه‌ها به‌دست می‌آورند. فکر می‌کنم پیشرفتی که در این چند جلسه بوده، امیدوارکننده باشد. چیزهایی که من روز اول می‌ترسیدم که بچه‌ها چگونه با سرعت می‌خواهد خودشان را با این مسائل اخت کنند، از بین رفته است و می‌بینم که پروژه به جای خوبی می‌رسد. صحبتی که با آقای درویشی داشتم این بود که اگر بچه‌ها در شرایطی قرار بگیرند که ۱۰ جلسه پشت سر هم و هر روز تمرین کنند، پروژه تصاعدی پیشرفت می‌کند و این اتفاق قبلاً نمی‌توانست بیفتد؛ چرا که کنسرت‌ها مشخص نبود. اما اکنون که کنسرت‌ها مشخص است، صد در صد باید ۱۰ تا ۱۵ جلسه پشت سر هم تمرین بگذاریم. چیزهایی که بچه‌ها به ذهن سپردند، حک شود و وسطش فاصله نیفتد که باز از ذهن‌شان برود. باید دائماً درگیر کار باشند و از لحاظ نوازندگی نیز با معیارهای آن اخت شوند. پروژه‌ی بسیار خوبی می‌شود و من حتم دارم که روی صحنه بدون نقص اجرا خواهد شد. به‌جز نقص‌های طبیعی که در اجرای زنده حتماً پیش می‌آید.

امسال کاری به اسم «سرخانه» منتشر شده و در آن آثاری به شیوه‌ی عبدالقادر مراغی توسط گروهی از آهنگسازان هم‌نسل ما ارائه شده است. شما که سه سال درگیر سیاق عبدالقادر بودی، چه ویژگی‌هایی برای این شیوه می‌شماری؟ آیا می‌شود این شیوه را مسیری متفاوت برای ارائه‌ی کارهای نو در موسیقی ایرانی دانست؟

صد در صد می‌شود. اگر ذوقش باشد حتماً این اتفاق می‌افتد. من امیدوارم از موسیقی سرخانه استقبال شده باشد و کاری باشد که با ذوق طراحی شده باشد. موسیقی عبدالقادر بر اساس ایقائات و بر اساس ریتم ساخته می‌شود. بیشتر ریتم را می‌ساختند و رویش ملودی می‌گذاشتند. خود عبدالقادر می‌گوید که اگر شعر نخورد، آن‌قدر شعر را می‌تراشیم که آماده شود. موسیقی است که مثل موسیقی امروز ملودی جلو نمی‌رود. عبدالقادر عین پازل این‌ها را می‌چیند و جلو می‌برد و کارش از نظر آهنگسازی بسیار شگفت‌انگیز است. برای دورانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، بسیار نو است و شنیده نشده. ممکن است امروز این کارهای ما ارائه شود، دیگران هم کارهای مشابهی ارائه دهند و مورد استقبال قرار نگیرد. من نمی‌توانم پیش‌بینی کنم. عجیب است که موسیقی‌ای است که هر چه بیشتر می‌شنوی، تازه با آن اخت می‌شوی. بخش‌هایی از آن مثل مدیتیشن می‌ماند. ویژگی‌هایی در خواندن آن هست که خواننده از لحاظ تکنیکی و نفس و اجرای برخی نت‌ها، حتماً باید خودش را به مرحله‌ای رسانده باشد. شما در جاهایی از کار می‌بینید که خواننده ۳۰ ثانیه می‌خواند، بدون آنکه نفس بگیرد. مشخص است که آنجا جای نفس گرفتن نیست. آخرش که نفس تمام می‌شود، تازه اوج کار است و باید جوری نفس را آماده کند که برای آن لحظه هم نفس وجود داشته باشد. در پروژه‌ی اجرای آثار عبدالقادر مراغی که آقای درویشی سرپرستی و هدایت آن را بر عهده داشتند، ما چون نمی‌دانستیم با چه نوانسی و چه لحنی ارائه می‌شود، سعی کردیم یک کار ورتین و شسته و رُفته‌ای باشد. ویژگی دیگری هم دارد که آقای درویشی به‌عنوان آهنگساز باید راجع به آن صحبت کند و کسی که این‌ها را می‌شناسد. ولی چیزی که مشخص است فرق عمده‌ی این موسیقی با موسیقی ما در کار کردن روی شعر است. شعر را به‌گونه‌ای کار می‌کنند که ابایی ندارند آن را ۱۵ میزان بکشند. شنونده‌ی امروز که به فرم صدای ما عادت کرده است، گاهی اوقات شعر را گم می‌کند. نمی‌داند این مصرع چه بود، کلمه را هم بخواهد دنبال کند، متوجه نمی‌شود که همان یک کلمه است یا رد شده است! گاهی شنونده‌ی امروزی دچار این مشکلات می‌شود. برای همین شنیدن شعرهای عبدالقادر عادت می‌خواهد. ویژگی دیگر در فواصل آن است. فواصلی که آن زمان تعریف شده است. بچه‌های ارکستر جدولی داشتند که طبق آن سازهایشان را کوک می‌کردند. ویژگی دیگری که دارد این است که قطعات اسم دارد؛ مثل «نقش». این نقش، ۳ تا ۴ تصنیف است که فرم آن مشخص است.

و عجیب‌تر آنکه به ساختار ردیف امروزی هم نزدیک است...

بله، ساختار دارد. مثلاً «عجم» داریم. ممکن است دو تا عجم وجود داشته باشد؛ اما این دو با هم فرق دارد، فقط ساختارشان به هم نزدیک است. کارهای خاصی که حتی در زمان حاضر مدرن به‌حساب می‌آید هم در آن وجود دارد. مثلاً اسم گوشه در شعر می‌آید که آن‌موقع احتمالاً جذاب بوده و مشخص است که فکر بالا و عجیبی بوده است. عبدالقادر دانشمند بوده، مقاله نوشته، قانون تعیین کرده است. خلاصه اینکه این یک پروژه‌ای است که مثل آثار باستانی در دل خاک بوده، ما خاک‌هایش را می‌زنیم کنار تا بیاوریمش بیرون. متأسفانه این‌ها باید دوباره اجرا شود. من خیلی متأسفم که نمی‌توانیم این کارها را با اجرای خواننده‌های آن‌ها داشته باشیم یا با اجرای خود عبدالقادر که البته فکر نمی‌کنم ۵۰۰ سال پیش دستگاهی برای ضبط صدا وجود داشته باشد. بنابراین ما مجبوریم کار را اجرا کنیم و ممکن است در کار نواقصی وجود داشته باشد. ممکن است خیلی‌ها این اثر را به روش و لحن خود اجرا کنند. ما برای اینکه کار را نشان دهیم و بگوییم این کار برای عبدالقادر بوده است، به خودم اجازه ندادم سلیقه‌ی خودم را اعمال کنم. مگر خیلی کم در حالتی که لازم است کار خیلی خشک نباشد.

برمی‌گردم سر بحث اول‌مان. ما درباره‌ی چندین پروژه‌ی موسیقی جدید صحبت کردیم با ایده‌های متفاوت و جسور. شاید افرادی مثل آقای درویشی در این پروژه‌ها دیده شوند؛ اما ۷۰ درصد این پروژه‌ها را افراد نسل ما می‌گردانند و این پتانسیل نسل ما را از موسیقی نشان می‌دهد. آن‌قدر جسور و یاغی‌اند که پروژه‌هایی که در فضای بازتر وجود داشته را در فضایی محدود اجرا می‌کنند. می‌خواهم بدانم این ماجرای طیف موزیسین ما چیست و به کجا می‌کشد؟

برای روحیه‌شان است. نسل‌های گذشته حتی در لباس پوشیدن هم خیلی چارچوب داشتند؛ اما شما امروز همه نوع تیپ آدمی می‌بینید. انتخاب‌هایشان، حرف‌زدن‌هایشان... دنیای ما خیلی وسیع شده است. البته همین نسل گذشته در خیلی جاها از نسل امروز روشن‌فکرترند. چون آدم‌هایی هستند که وقتی به شناخت می‌رسند، تغییر می‌کنند. وقتی بر حرفی تعصب داشتند و الآن متوجه می‌شوند که اشتباه بوده، تغییر می‌کنند. ولی خب ما می‌بینیم در نسل امروز، طرف تغییر می‌کند؛ ولی باز هم تغییر خودش را برمی‌گرداند و نمی‌داند کدام روش درست‌تر است. فکر می‌کنم هر تغییری که می‌بینیم در ارائه‌ی موسیقی هم وجود دارد. طبیعی است دیگر. شرایط این است. من خودم به‌شخصه روحیه‌ام طوری است که در چارچوب قرار نمی‌گیرم. ولی چارچوب‌هایی که در کارم پیش می‌آید را با تعصب بی‌خود رد نمی‌کنم و در قالب طرز فکر خودم می‌پذیرمش. فکر می‌کنم این روحیه را اغلب نسل امروزی‌ها دارند. یعنی انتقادپذیر هستند. همیشه ذهن و چشم و گوش‌شان باز است که چه چیزی بهتر است. دنبال نقد کار خودش است. مرغش یک پا ندارد که نه، اینکه من ساختم بهترین است، اینکه من پوشیدم قشنگ‌ترین است، اینکه من خواندم بهترین است. درهای دنیا به‌روی هم باز شده است. جای «منم» زدن وجود ندارد. در دنیایی که آن‌قدر انسان‌ها تمرین و ممارست دارند، نمی‌توان گفت «هنر نزد ایرانیان است و بس!» من این‌جوری تحلیل می‌کنم که خاصیتی که نسل امروز پیدا کرده باعث شده که نگاهش به موسیقی هم این‌گونه باشد.

و سؤال آخر که شاید خیلی درد دل برایش داشته باشی. بگذار ساده بپرسم: چرا کنسرت‌های همایون شجریان به این اندازه حاشیه دارد؟

مثل بازی پرسپولیس و استقلال! والا این را باید از حاشیه‌سازان پرسید. می‌گویند هر چقدر از یک چیزی فرار کنی، بیشتر سرت می‌آید. من هر چقدر آدم دور از حاشیه‌ای هستم و دوست دارم در سکوت و آرامش و در کمال نرمال بودن، کارها را پیش ببرم؛ ولی باز هم هیچ‌وقت پیش نمی‌آید. یا برق می‌رود، یا فیوز می‌ترکد، یک‌دفعه کنسل می‌شود. یک بخشی از آن قابل درک است. یک آدم‌هایی هستند که نظر سلیقه‌ای دارند و حاشیه می‌سازند. یک بخشی هم به‌خاطر همه‌ی کارها در ایران است که همه‌چیز در دقیقه‌ی ۹۰ انجام می‌شود. سالن می‌گیری برای فلان روز؛ ولی یک هفته قبل سالن لغو می‌شود یا کنسرتت مجوز نمی‌گیرد یا شرایط طوری باشد که اصلاً نتوانی کنسرت اجرا کنی. من از همان شهریور ۸۷ تا الآن با این‌همه حاشیه، گفتم هر طوری که شده از زمان استفاده کنیم ـ چون همان‌طور که می‌دانی نمی‌توان همیشه هم کنسرت داد. یک زمان‌هایی مناسب کنسرت نیست، یک زمان‌هایی جامعه آمادگی‌اش را ندارد و یک زمان‌هایی اصلاً فصل کنسرت نیست و هنرمندان قرارهای دیگری دارند. ـ بعد از دو سال ما توانستیم شش شب کنسرت با گروه «حصار» به‌روی صحنه ببریم. البته کنسرتی که در سالن اندیشه برگزار شد، خیلی اتفاقی رخ داد. سالن میلاد پر بود و در این فاصله سالن اندیشه آماده شد. اتفاقی شش کنسرت شد که من همین‌جا از دوستان در سالن اندیشه تشکر کنم که با ما هنری برخورد کردند و هیچ‌گونه مزاحمت، دخالت یا مشکلی ایجاد نکردند. سعی کردند همان حرف‌هایی که زدند در عمل هم انجام شود؛ چیزی که خیلی کم در ایران دیده می‌شود. ما بعد از دو سال، شش کنسرت برگزار کردیم. بهتر می‌دانید که یک نوازنده و خواننده‌ی یک گروه باید سالی ۲۰ تا ۳۰ کنسرت بدهند. دیده شده که ۳۰۰ تا کنسرت هم در دنیا می‌دهند که آن خودکشی است! ولی ۳۰ تا ۴۰ تا حتی ۷۰-۸۰ تا هم می‌توان در سال کنسرت داد. اگر ۷۰ تا ۸۰ کنسرت بدهی شامل کشورهای دیگر هم می‌شود؛ اما در مملکت خودش، هر هنرمندی که بخواهد کار و فعالیت زیادی کند، باید ۲۰ تا ۳۰ کنسرت بدهد که ما در دو سال شش کنسرت اجرا کردیم! من اگر بخواهم این موضوع را تحلیل کنم، می‌گویم که تقصیر خودم است که در هر شرایطی کنسرت نمی‌دهم. بعد از دو سال که می‌خواهیم شش کنسرت برگزار کنیم، باید سالن بگیری، مجوز بگیری و هماهنگ کنی. در مملکتی هم زندگی می‌کنی که خیلی چیزها غیرقابل پیش‌بینی است و دست شما نیست و شرایط خودش را دارد. بحث سالن پیش می‌آید. کجا بگیریم که در شأن مخاطبان باشد؟ کجا بگیریم که بتوان صدای خوبی در آن ارائه داد؟ چند تا سالن هست. یک‌زمانی وزارت کشور بود. تالار میلاد، تالار وحدت... باید سبک و سنگین کرد. به این نتیجه رسیدیم که با وجود آنکه صدا بد است؛ اما تنها سالنی که جواب‌گوی مخاطب ماست، وزارت کشور است که من دوست نداشتم آنجا کنسرت بدهم. در نتیجه تالار میلاد را انتخاب کردیم که آنجا هم قوانین خودش را دارد. دوستانی که ما برای قرارداد با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم شاید مقصر نباشند. اگر شما بخواهید جایی را برای کنسرت داشته باشید که همه‌ی شرایطش جور باشد؛ حالا نه اینکه صد در صدی باشد، باید حداقل صدا و صندلی‌اش برای نشستن مخاطبان آماده باشد. من نمی‌توانم شرایط را نپذیرم. اگر شرایط به حیثیت و کار ما لطمه بزند، خب پذیرفتنی نیست؛ اما اگر شرایط مالی باشد، بخشی از آن به ما و نوازنده‌ها فشار می‌آورد و بخشی از آن به مخاطبان. چون ما می‌توانیم با حداقل برآوردهای مالی و اقتصادی کنسرت دهیم و توقعات بی‌جا نداشته باشیم؛ ولی یک حداقلی لازم است که از حد توان جامعه بالاتر است. وقتی می‌خواهی سالن میلاد را اجاره کنی، سیستم صوتی سالن و نور را جدا اجرا کنی، برای مجوز به نیروی انتظامی پولی بدهی، وقتی قرار است برای راهنمایان مخاطبان جداگانه هزینه کنی، وقتی قرار است برای پارکینگ موردنیاز مخاطبان جداگانه هزینه بپردازی. برای همه‌ی این‌ها روی هم هر شب باید ۲۲ تا ۲۵ میلیون تومان هزینه کنی. یک‌سری بلیت اهدایی است که باید بدهی، یک‌سری بلیت‌ها و یک‌سری ردیف‌ها هم اجباری است و حق فروش نداری. شبی ۳۰ میلیون بدون هیچ چیزی هزینه کرده‌ای. میانگین قیمت بلیت در چنین شرایطی از توان مردم پایین‌تر است. من خیلی خوشحالم که مردم در یک سالن جمع شدند و ما هم دو ساعت در صحنه هر آنچه در توان داشتیم گذاشتیم و به هیچ چیز دیگر هم فکر نکردیم. ولی بیشتر خوشحالم که یک سری اعتراضاتی هم به این قیمت‌ها شد. چون این قیمت‌ها را دل‌آواز تعیین نمی‌کند. دل‌آواز هم از خود ماست. گاهی اوقات چون از ما جداست در این ماجرا می‌سوزد. مدیریت هست، مالیات هست، برگزارکننده هست که من در این باره صحبت نمی‌کنم. اگر این شرایط حذف شود و تصمیم‌گیرنده‌ها به این نتیجه برسند که این قیمت‌ها گزاف است، می‌توانم این قول را بدهم که یا همین شرایط را نگه داریم، یا یک کنسرتی با قیمت‌های خیلی پایین‌تر برگزار کنیم. سیاست خود من این است. دل‌آواز هم همین‌طور. بر اساس شرایط باید قیمت‌ها از ۵۰ هزار تومان به ۴۲ هزار تومان هم برسد. باید بشود و این اتفاق در این کنسرت افتاد. برای من هم خوشایند نبود؛ ولی ما مجبور بودیم. چرا که من یک تعهدی به گروه دارم. از خودم می‌توانم مایه بگذارم؛ اما از گروه نه. گله‌ی مردم، گله‌ی من و دل‌آواز است: چرا باید سالن باربیکن لندن که ۲ هزار نفر جمعیت می‌گیرد، در لندن هم هست، با اختلاف پوند و ریال شبی ۱۲ میلیون باشد و ما اینجا باید شبی ۳۰ میلیون هزینه کنیم؟! مگر آنکه آنجا هزینه‌ی تبلیغات باشد که این در ایران هم هست. این سیاست‌ها برای چیست؟ قرار است کنسرت اجرا نشود؟ یا ما نباید کنسرت بدهیم یا اگر می‌دهیم، به ما و مخاطب فشار می‌آید. من با مسئولان میلاد هم که صبحت می‌کنم، می‌گویند ما از خدایمان است که این‌گونه شود؛ ولی دست ما نیست. امیدوارم دست هر کسی هست این حرف‌ها شنیده شود. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما این است که دانشجویان که مخاطبان زیادی را تشکیل می‌دهند، چگونه بیایند کنسرت ببینند. من به‌شخصه حاضرم که ۱۰ تا ۱۵ کنسرت برگزار شود که چهار تای آن رایگان باشد. ما از اینکه در سالنی همه‌ی بلیت‌ها هزار تومان باشد، ابایی نداریم. اما شرایط هر روز سخت‌تر می‌شود.

گفت‌وگو: بهرنگ تنکابنی

منبع: ماهنامه‌ی «همشهری ماه»، شماره‌ی ۴۸، تیرماه ۱۳۸۹

تایپ و ویرایش مجدد: وبلاگ دوست‌داران همایون شجریان

خبر غافلگیرکننده؛ پاییز امسال کنسرت استاد شجریان در تهران

به گزارش خبرگزاری ایلنا، استاد محمدرضا شجریان پس از دو سال، مهرماه سال‌جاری به‌مدت هفت شب در تهران و شش شب در شیراز به‌روی صحنه می‌رود.

طبق برنامه‌ریزی‌های اولیه قرار است کنسرت استاد محمدرضا شجریان و گروه «شهناز» در تهران، به‌مدت هفت شب در تالار همایش‌های برج میلاد برگزار شود. اما زمان دقیق برگزاری کنسرت‌های پیش رو، پس از دریافت مجوز کنسرت اعلام خواهد شد. گروه شهناز همچنین از بیستم مهرماه در شهر شیراز به اجرای برنامه خواهد پرداخت. این در حالی‌ست که اوایل امسال، محمدعلی رفیعی، مدیر برگزاری کنسرت‌های شرکت دل‌آواز، در نشست خبری کنسرت همایون شجریان اعلام کرده بود که استاد شجریان در سال ۸۹ کنسرتی در داخل کشور نخواهد داشت!

همچنین استاد آواز ایران به‌همراه گروه شهناز، روز ششم اگوست (۱۵ مردادماه) در بیست و پنجمین دوره‌ی فستیوال موسیقی «بیت‌الدین» در شهر بیروت، پایتخت لبنان به اجرای برنامه می‌پردازد. فستیوال بیت‌الدین از سال ۱۹۸۵، تابستان هر سال با شرکت هنرمندان برجسته‌ی دنیا در کاخ دویست‌ساله‌ی بیت‌الدین برگزار می‌شود و هر ساله حدود پنجاه هزار نفر در این کاخ به تماشای برنامه‌های فستیوال می‌نشینند.

همنوازان گروه شهناز را در این کنسرت‌ها استاد مجید درخشانی (سرپرست گروه و نوازنده‌ی تار و ساغر)، رامین صفایی (سنتور)، مژگان شجریان (سه‌تار)، محمدرضا ابراهیمی (عود)، شاهو عندلیبی (نی)، رادمان توکلی (تار)، حمید قنبری (تنبک)، سامان صمیمی (کمانچه)، حسین رضایی‌نیا (دف و دایره)، حامد افشاری (شهنواز)، مهرداد ناصحی (صراحی)، کاوه معتمدیان دهکردی (سبو)، سحر ابراهیم (قانون)، نگار خارکن (صراحی)، جمشید صفرزاده (تندر) و داریوش آذر (شهبانگ) تشکیل می‌دهند.

گفتنی‌ست این برنامه در دو بخش «رندان مست» در دستگاه همایون و «بی‌همزبان» در دستگاه ماهور اجرا می‌شود.

منبع: وبلاگ دوستداران همایون شجریان

معرفی گروه شهناز

استاد مجید درخشانی نوازنده‌ی تار، آهنگساز و سرپرست گروه شهناز متولد سال 1336در مهدی شهر سمنان. موسیقی را از دوران نوجوانی آغاز کرد. وی هنرجوی هنرستان موسیقی بود. سپس در سال 1354 با ورود به دانشکده هنرهای زیبا(دانشگاه تهران) در دو رشته ی نقاشی و موسیقی به ادامه تحصیل پرداخت. وی همزمان با تحصیل در دانشگاه، به فراگیری موسیقی نزد استاد محمدرضا لطفی در دانشگاه و خارج از آن در قالب آموختن ردیف (تار و سه‌تار) پرداخت. سال 1356 به عضویت گروه موسیقی «شیدا» در آمد و در تولید و خلق مجموعه‌ی آلبوم‌های «چاووش» مشارکت داشت و نیز عضوهیت مؤسس «کانون چاووش» شد. انتشار آلبوم‌های «بچه‌ها بهار» (با حسین علیزاده) و آلبوم «قاصدک» (با صدای مهدی اخوان ثالث) از تلاش‌های مستقل او در دهه‌ی شصت بود. وی در سال 1363 به آلمان عزیمت کرد و در شهر کلن ساکن شد. در مدت 20 سال اقامت، وی در راه‌اندازی کانون موسیقی «نوا» و برقراری کنسرت‌ها و سمینارهای سالانه‌ی مرتبط با موسیقی ایرانی وتدریس موسیقی و همچنین انتشار آلبوم‌هایی چون «نسیم صبحدم»، «گمگشته»، «نی‌ریز» و... تلاش‌هایی جدی صرف نمود از سال1364شروع به تدریس در دانشگاه هنر(موسیقی)کرد. مجید درخشانی هم اکنون سرپرست گروه های«نوا»(در آلمان)« خورشید»و« شهناز» است. دیگر اثار استاد مجید درخشانی :در خیال ( با صدای استاد محمدرضا شجریان ) –نسیم صبحدم-جوهر عشق-دیدار-شهر آشنایی(با صدای حسام الدین سراج)-فصل باران(اجرای گروه خورشید با صدای علیرضا قربانی)-آسمانه(اجرای گروهخورشید با صدای غلامرضا رضایی-من طربم(مجموعه تصانیف) و... رامین صفایی نوازنده‌ی سنتور متولد 1341 تهران تحصیلات : کارشناسی مهندسی شیمی ، کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی ( دانشگاه هنر) • فراگیری سنتور در شهرستان گرگان سال 1354 نزد آقای ناصر صفایی • فراگیری سنتور نزد استاد فرامرز پایور طی سال های 1370 – 1377 • بهره گیری از محضر اساتید پرویز مشکاتیان و پشنگ کامکار طی سال های 1376 – 1383 • فراگیری و آشنایی با سه تار نزد استاد زیدالله طلوعی طی سال های 1376 – 1380 • آهنگسازی و تنظیم آلبوم چاووشی با صدای حسین کاظمیان • همکاری با گروه موسیقی ماهور ، نوا و نکیسا در مازندران • سرپرستی گروه موسیقی چنگ از سال 1380 تاکنون و اجرای کنسرت های متعدد در تهران و شهرستان ها • فراگیری تمبک ، ویلن در استان مازندران طی سال های 1370 - 1380 مژگان شجریان نوازنده ی سه تار متولد : 1348 تهران تحصیلات : کارشناس نقاشی، کارشناس ارشد ارتباط تصویری ( گرافیک ) از دانشگاه آزاد اسلامی، کارشناس موسیقی از دانشگاه هنر سابقه آموزشی: • فراگیری سه تار نزد استاد محمدرضا لطفی و استاد حسین علیزاده در مرحله مقدماتی سال 1358 • فراگیری ردیف نوازی نزد استاد پرویز مشکاتیان سال 1360 • فراگیری ردیف نوازی نزد استاد مهربانو توفیق در دانشگاه هنر سال 1368 سابقه فعالیت هنری: اجرای کنسرت با سرکار خانم سیما بینا در سال 1370 در تهران طراحی گرافیک آثار استاد محمدرضا شجریان و همایون شجریان از سال 1372 طراحی و اجرای صحنه کنسرت استاد محمدرضا شجریان و گروه شهناز 1387 اجرای کنسرت با گروه شهناز در سال 1387 محمد رضا ابراهیمی نوازنده‌ی عود متولد 1350 فارغ التحصیل رشته موسیقی از دانشگاه هنر و نوازنده تار سه تار دیوان و عود. او فراگیری موسیقی را نزد مجید درخشانی، ارشد طهماسبی محمد رضا لطفی و هوشنگ ظریف آغاز کرد. از سال 1368 آموزش عالی و فعالیت های اجرائی خود را از قبیل ضبط موسیقی و اجرای کنسرت نزد حسین علیزاده آغاز کرد. وی در حال حاضر مدرس موسیقی در دانشگاه هنر و هنرستان موسیقی می باشد. .او در کنسرت اصفهان (1386)همراه گروه آوا و استاد محمدرضا شجریان بود. از دیگر فعالیت های هنری وی انتشار آلبوم تک‌نوازی عود به نام «ثنا» است. شاهو عندلیبی نوازنده‌ی نی متولد سال 1353 سنندج تحصیلات: کارشناس ارشد موسیقی ( دانشگاه هنر ) • فراگیری مقام ها و آواز کردی از کودکی زیر نظر پدرش زنده یاد ایرج عندلیبی • فراگیری نوازندگی نی و ردیف میرزاعبدالله نزد جمشید عندلیبی از سال 1367 سابقه فعالیت های هنری • همکاری با گروه مولانا به سرپرستی محمد جلیل عندلیبی (1371 - 1375) • همکاری با گروه تنبور شمس به سرپرستی کیخسرو پورناظری (1378-1380) . اجرای کنسرت به عنوان خواننده در گروه عندلیبی در اولین فستیوال موسیقی کردی در کردستان عراق (1382) • همکاری با گروه خورشید و ماه از زمان تاسیس به سرپرستی مجید درخشانی ( از 1383) • همکاری با استاد محمدرضا شجریان ( گروه آوا ) در کنسرت غوغای عشقبازان در شهر اصفهان 1386 • اجرای کنسرت های متعدد در داخل و خارج از کشور با گروه خورشید از جمله: اجلاس سران شانگهای در کشور چین، کنسرت در کاخ ورسای فرانسه، بزرگداشت مولانا در یونسکو ( پاریس)، کنسرت در کشور روسیه و کنسرت های متعدد در کشور آلمان و دانمارک و فرانسه به صورت هم نوازی به همراه استاد مجید درخشانی • همکاری به صورت گروه نوازی و تکنوازی در تولید آلبومهای منتشر شده و در حال انتشار به نام های: فصل باران، آسمانه، گنج نهان، بودن و سرودن و دیدارها، مستان سلامت می کنند، نیشتمان، سکوت، چوپی رادمان توکلی نوازنده تار متولد 1353 تهران تحصیلات : لیسانس عمران سوابق آموزش: • آقای امیر نادرزاده 1372 (نوازندگی تار دوره مقدماتی) • آقای فریبرز عزیزی و استاد حسین علیزاده 1381 - 1378 ( نوازندگی تار) • استاد محمد رضا لطفی ( دوره تئوری موسیقی 1374 و فراگیری تار و شناخت ردیف 1385 تا کنون) • استاد فرهاد فخرالدینی هارمونی مقدماتی سوابق و فعالیت های هنری • شرکت درجشنواره موسیقی جوان سال 1376 • همکاری با گروه پرنیان به سرپرستی کامیار صیقلی 1376 • برگزیده جشنواره تارنوازان بزرگداشت استاد حسین علیزاده سال 1381 • عضویت در گروه خورشید به سرپرستی استاد مجید درخشانی ( اجرای کنسرت های متعدد در داخل و خارج از ایران از جمله اجلاس سران شانگهای و مقر سازمان یونسکو در پاریس) • نوازندگی در آلبوم های فصل باران ، آسمانه، بودن و سرودن، گنج نهان به آهنگسازی استاد مجید درخشانی حمید قنبری • نوازنده‌ی تنبک • متولد 1353 در تهران • تحصیلات: شیمی کاربردی - فارغ‌التحصیل رشته‌ی موسیقی • استاد: از سال 1373 نزد بهمن رجبی • سابقه‌ی فعالیت‌های هنری: اجرای کنسرت با گروه‌های «آفتاب»، «آفاق»، «مهر «آوا» و «مهتاب» در تهران و دیگر شهرهای ایران. همکاری با ارکستر سمفونیک تهران به‌رهبری فریدون ناصری. شرکت در تهیه و اجرای موسیقی فیلم تئاتر و سریال‌های تلویزیونی. همکاری در اجرای آلبوم‌های «سایه روشن مهتاب» به آهنگسازی احسان ذبیحی‌فر و خوانندگی بیژن کامکار، «آتش و نی» و «راز عشق» به‌همراه بهزاد فروهری و مجید وطنیان، آلبوم‌های «می‌شنیدم از پرنده» و «بخوان با من» در زمینه‌ی موسیقی کودک به آهنگسازی محمدرضا فیاض، آلبوم «پرسه در آینه» به‌همراه گروه آفتاب، دو آلبوم بر اساس موسیقی لری و آلبوم «نظم و نثر» با همراهی عود سعید نایب‌محمدی. همکاری با پدرام خاورزمینی در ویرایش کتاب «نت‌نوشته‌های امیر ناصر افتتاح» و تهیه‌ی آلبومی برای سازهای کوبه‌ای به‌نام «کوتاه»، منتشرشده در ایران و اروپا سامان صمیمی نوازنده کمانچه متولد 1356 آموزش ویولن ایرانی از کودکی نزد پدر و فارغ التحصیل نوازندگی ساز ویولن در دوره کارشناسی ارشد از دانشگاه هنر تهران. مدرس هنرستان عالی موسیقی و کنسرواتوار تهران. اجرای کنسرتهای متعدد به همراه گروه اشتیاق در ایران و اروپا. عضو ارکیتر زهی پارسیان. آموزش ویولون نزد ابراهیم لطفی، دکتر ستاره بهشتی و روبن کاسمین و بهره مندی از محضر استادانی چون هادی منتظری و اردشیر کامکار. حسین رضایی‌نیا نوازنده‌ی دف و دایره متولد 1354 در تهران آغاز فعالیت از سال 1371 بیژن کامکار سابقه‌ی فعالیت‌های هنر :آغاز فراگیری موسیقی در سال 69 با ساز سنتور و سپس یادگیری دف در مرکز حفظ و اشاعه‌ی موسیقی، نوازنده‌ی دف ارکستر سمفونیک تهران به‌رهبری زنده یاد فریدون ناصری، برگزاری کنسرت‌های متعدد با گروه موسیقی «شمس» (استاد کیخسرو پورناظری) و «مولوی» (استاد شهرام ناظری))، نوازندگی دف در آلبوم‌های گوناگون از جمله «گل آتش»، «پنهان چو دل» و «غوغای عشقبازان» و "رندان مست" و "صوفی"و "خیال انگیز"، همراهی با گروه موسیقی «آوا» و استاد محمدرضا شجریان در کنسرت‌های تهران و اصفهان سال 86 و تور کنسرت بهاره در آمریکای شمالی در سال 2008 و تور اروپا ، گروه شهناز تابستان 88. حامد افشاری نوازنده قیچک باس متولد : 1356 کاشان تحصیلات : دکتری پزشکی • فراگیری تمبک نزد علی صائمی 1367 • فراگیری ویلن نزد مرحوم اسدالله ملک 1374 • فراگیری مبانی هارمونی و سلفژ نزد فرهاد هراتی 1376 • آغاز نوازندگی قیچک باس به راهنمایی اسثاد مجید درخشانی 1384 • شرکت در کلاسهای ریتم های ادواری اسثاد محمد رضا لطفی 1385 سابقه فعالیت هنری: • همکاری با گروه پرنیان به سرپرستی کامیار صیقلی • همکاری با گروه چاووش به سرپرستی زیدالله طلوعی • همکاری با گروه خورشید به سرپرستی اسثاد مجید درخشانی • همکاری با گروه مهتاب به سرپرستی احسان ذبیحی فر • همکاری در تولید آلبومهای فصل باران ، آسمانه، بودن و سرودن، گنج نهان و... مهدی امینی نوازنده‌ی رباب متولد 1358 فارغ التحصیل رشته موسیقی ایرانی مقطع کارشناسی از دانشگاه هنر فراگیری ساز تار از سال 1374 نزد استادان : آیدین اولیانسب، محمدرضا ابراهیمی، بهروز همتی ،هوشنگ ظریف سوابق هنری : کسب مقام اول درنخستین فستیوال جامع دانشجویان دانشگاه هنر گرایش بداهه نوازی سال 83 کسب مقام اول درپنجمین جشنواره دانشجویان کشور ویژه تار نوازان سال 83 مهرداد ناصحی نوازنده‌ی قیچک آلتو متولد 1361 در تهران تحصیلات: فارغ‌التحصیل از هنرستان موسیقی و دانشکده‌ی سوره اساتید: از سال 1376 سعید فرجپوری، علی‌اکبر شکارچی، اردشیر کامکار، مجید درخشانی و محمدرضا لطفی سابقه‌ی فعالیت‌های هنری: برگزیده‌ی جشنواره‌ی سراسری آوای همبستگی»،فجر برای نوازندگی کمانچه همکاری با گروه‌های موسیقی «صنم»، «مضراب »، «ماه» نوازنده گروه «خورشید» در کنسرت‌های متعدد داخلی و خارجی از جمله اجراهایی در مسکو-چین- ،فرانسه-آلمان و دانمارک- تک‌نواز ارکستر «موسیقی نو» به‌سرپرستی علیرضا مشایخی، خواننده‌ی باس کر در ارکستر سمفونیک تهران و صدا و سیما. آثار منتشر شده :فصل باران-آسمانه- به آهنگسازی استاد مجید درخشانی /قدریار-همنشین دیرینه/و البوم موسیقی نو به آهنگسازی علیرضامشایخی کاوه معتمدیان دهکردی نوازنده‌ی کمانچه متولد 1362 شهرکرد تحصیلات :کارشناس موسیقی از دانشگاه هنر ودانشجوی کارشناسی ارشد نوازندگی کمانچه را از سال 1374 در شهرکرد آغاز کرد. اساتید:اردشیر کامکار-سعید فرج پوری-علی اکبر شکارچی عناوین: کسب مقام اول آهنگسازی در جشنواره غدیر تهران 1382 کسب مقام دوم گروه نوازی در جشنواره فجر تهران 1383 کسب مقام اول نوازندگی کمانچه در جشنواره موسیقی نواحی 1384 کسب مقام اول گروه نوازی در جشنواره موسیقی حماسی خرم آباد 1385 فعالیتهای گروهی: سرپرست گروه بامداد تاسیس 1384 و اجرا در تهران ، سمنان ، اهواز ، شهرکرد فعالیت با گروههای سپیدار ، آبیدر، ارغنون ، نوای مهر سحر ابراهیم متولد 63 تهران وی فراگیری موسیقی را در سن 11 سالگی با ساز قانون نزد ملیحه سعیدی آغاز کرد . بعد از فارغ التحصیل شدن از هنرستان موسیقی دختران تهران به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه عالی موسیقی تهران پرداخت و هم اکنون دانشجوی کارشناسی ارشد موسیقی دانشگاه هنر می باشد. فعالیتهای هنری: کنسرت های متعدد در داخل ایران و همکاری با ارکسترهایی از قبیل: شمس و فیلارمونیک اکراین، سیمرغ، رستاک، خورشیدو.. اجرای کنسرت‌های متعدد در کشورهایی چون : اتریش، هلند، آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا. اجرای موسیقی در (fiture) اسپانیا، (Bit) ایتالیا، (ITB) آلمان، (Mondial) فرانسه همراه با گروه سیمرغ. دریافت لوح هنری از مرکز Buhne im hof (کشور اتریش) دریافت دیپلم افتخار در فستیوال (fiture) اسپانیا وی تاکنون از محضر استادانی چون : ملیحه سعیدی، فرهاد فخرالدینی، حسین دهلوی، نصرالله ناصح پور، سیاوش بیضایی، محمدرضا لطفی، علی اکبر شکارچی، مجید درخشانی، داریوش طلایی، شریف لطفی، اردوان کامکار بهره برده است. نگار خارکن نوازنده کمانچه متولد 1362 تهران کارشناسی موسیقی دانشکده عالی موسیقی – دانشجوی کارشناسی ارشد موسیقی فراگیری کمانچه نزد: اردشیر کامکار – هادی منتظری – سعید فرجبوری کنسرت های متعدد در داخل ایران و همکاری با گروه هایی از قبیل : هم آوایان سال 86 – حسین علیزاده، گزوه مولوی شهرام ناظری سال 87 ، گروه اشتیاق و کوارتت زهی علیرضا قربانی 87 اجرای کنسرت های متعدد در آلمان و فرانسه جمشید صفرزاده - نوازندگی پیانو در 8 سالگی نز آقای قوامی - نوازندگی سنتور در 10 سالگی نزدعلی تحریری - تعلیم ردیف صبا و قطعات استاد پایور نزد بهناز ذاکری - فراگیری ردیف میرزا عبدالله نزد پشنگ کامکار و همچنین تعلیم تحت نظر اردوان کامکار - فارغ التحصیل رشته موسیقی از دانشگاه آزاد اسلامی - همکاری با گروههایی چون مضراب, خورشید وماه (به سرپرستی مجید درخشانی) و آژنگ که نتیجه آن کنسرتهای متعدد در داخل ایران و نیز کشورهایی چون دانمارک, سوئد, آلمان و روسیه می باشد.